‘Het verdriet van de families die hun dochter of zusje verloren in het kraambed was groot,' vertelt Tineke Koenders (71) van de Sint Martinusparochie in Utrecht aan de telefoon. Ze blikt terug op haar vijf jaar in Ghana, waar ze werd geconfronteerd met het probleem van vrouwen die tijdens of na de bevalling onvoldoende zorg kregen en daardoor overleden. Koenders – opgeleid als kraamverpleegkundige – kon helpen. Wat haar opviel: het merendeel kwam uit afgelegen gebieden, zonder dokters, voorzieningen of verharde wegen. Ze waren het topje van de ijsberg: ‘Zó veel vrouwen hebben zorg nodig, maar de meesten blijven thuis.’
De deur uit om te helpen
‘Samen met een lokale verpleegkundige zijn we een voorlichtingscampagne gestart, in eerste instantie gericht op vrouwen en later sloten ook mannen zich aan. We hadden ook contact met de vroedvrouwenschool en samen met de studenten zijn we de dorpen in gegaan. Je kunt al vroeg zien of alles in orde is met moeder en kind, door bloeddruk te checken en de ligging van het kind te bepalen. Uiteindelijk moesten vijf vrouwen halsoverkop mee naar de kliniek.’
Het belang van goede opvang
Adventsactie steunt in Zimbabwe de bouw van een nieuwe verblijfplaats bij een bestaande kliniek. Slim bedacht, vindt Koenders, die geld inzamelt voor het project: ‘Zwangere vrouwen moeten er al dagen van tevoren kunnen aankomen, veilig bevallen en vervolgens ook kunnen blijven. Zo kunnen ze aansterken voor de terugreis.’ Bovendien zorgen zonnepanelen voor verlichting zodat ook ’s nachts bevallingen veilig kunnen plaatsvinden.
Naastenliefde
Waarom Tineke Koenders zich ook vanuit Nederland inzet voor betere geboortezorg? ‘Voor mij is het een manier om mijn geloof in de praktijk te brengen. Bovendien heb ik diep respect voor die sterke vrouwen in Afrika.’ Ze heeft al één slimme manier om die boodschap in haar eigen parochie over te brengen: Maria ontbreekt dit jaar in de kerststal. ‘Voor alle moeders die er niet zijn, omdat ze bij de bevalling overlijden óf omdat ze naar de kliniek gaan.’