Migranten, ontheemden en vluchtelingen zijn hetzelfde

Dit is niet waar

Er zijn drie grote groepen ‘mensen onderweg’ te onderscheiden: vluchtelingen, ontheemden en migranten. Er zijn internationale afspraken gemaakt over wie vluchteling is, wie ontheemd is en wanneer je een migrant bent.

Vluchtelingen

Vluchtelingen trekken naar het buitenland. Zij vallen onder het internationale recht: het Vluchtelingenverdrag. Alle landen zijn hieraan gehouden, waardoor ze vluchtelingen niet mogen terugsturen naar het land waar ze gevaar lopen. Overigens legt het Vluchtelingenverdrag niet vast wie de vluchtelingen moet opvangen of op welke manier dat moet gebeuren.

Ontheemden

Ontheemden blijven in hun eigen land en vallen daardoor niet onder het Vluchtelingenverdrag. Zij blijven de verantwoordelijkheid van hun eigen overheid, ook al is diezelfde overheid soms medeverantwoordelijk voor het feit dat mensen hun woonplaats ontvluchten. Ontheemden worden daardoor niet beschermd door het internationale recht en zijn als gevolg daarvan extra kwetsbaar.

Migranten

Een migrant is iemand die om bij voorbeeld economische of familiale redenen uit eigen beweging zijn of haar land verlaat. Een arbeidsmigrant verhuist om elders werk te zoeken. Denk bijvoorbeeld aan de buitenlandse arbeiders die in Qatar de voorzieningen voor het WK voetbal kwamen bouwen.

In principe kunnen migranten veilig naar hun thuisland terugkeren. Het verschil met vluchtelingen en ontheemden is dus dat migranten vrijwillig zijn vertrokken en veilig kunnen terugkeren naar hun thuisland, hoewel ook zij in feite door omstandigheden worden gedwongen hun heil elders te zoeken.