Steeds vaker komen onze partners in de problemen. Ze werken aan een betere wereld, maar betalen daar soms een hoge prijs voor – met hun veiligheid, hun bezittingen of zelfs hun leven. Eén van hen vluchtte onlangs halsoverkop naar Nederland. We spraken met haar en haar man. Om veiligheidsredenen is het interview anoniem.
Het lijkt wel alsof het steeds moeilijker wordt om op te komen voor kwetsbare mensen. We horen verontrustende berichten van onze partners. In Guatemala viel de politie een congregatie binnen; onze contactpersoon, een van de zusters, moest uitwijken naar Brazilië. In Kenia werd het winkeltje van een jonge vrouw, actief in een van onze projecten, verwoest tijdens rellen. In Myanmar werken de artsen die we steunen onder levensgevaarlijke omstandigheden om kinderen te helpen. En in Gaza zijn vrijwilligers en hun familieleden omgekomen. Hun project voor vrouwenrechten ligt stil. We hebben al maanden geen contact kunnen krijgen.
Bruidsschat
In Zimbabwe moest een van onze partners met haar gezin vluchten vanwege haar inzet tegen kindhuwelijken. De aanklacht op het arrestatiebevel? ‘Ondermijnen van de staatsveiligheid’. Ze kwamen naar Nederland en hebben hier asiel aangevraagd: “We worden beschuldigd van een misdaad die we niet hebben begaan,” vertellen ze. “Ons werk is gericht op meisjes en jonge vrouwen. Die worden nu vaak op heel jonge leeftijd uitgehuwelijkt omdat de familie dan een bruidsschat ontvangt. De armoede in ons land is zo groot dat veel ouders noodgedwongen naar deze oplossing grijpen.” De gevolgen voor de meisjes zijn groot leggen ze uit: “Ze gaan niet meer naar school, worden jong moeder, soms zo jong dat het gezondheidsrisico’s oplevert, en kunnen zich niet verder ontwikkelen. Ze blijven gevangen in armoede en afhankelijkheid.”
Het project dat Vastenactie steunt, vangt meisjes op, zorgt dat ze naar school kunnen en dat ze zelf een inkomen kunnen verdienen door vloeibare zeep te maken: “We zien dat het werkt. Alle meisjes die deel uitmaken van ons project doen het goed op school en we zijn heel trots op ze. Tot nu toe is geen van ‘onze’ meisjes uitgehuwelijkt door haar familie.”
Autoritair regime
Het regime in Zimbabwe is autoritair. Er is veel corruptie, mensen verdwijnen of worden mishandeld en verminkt. Vooral mensen die opkomen voor mensenrechten lopen gevaar: “maar het gaat ons niet om politiek, maar om het lijden van kwetsbare mensen. Daar zetten we ons voor in. Maar NGO’s worden onder curatele gesteld, de politie houdt alles in de gaten. Wij hadden bijvoorbeeld een netwerkbijeenkomst waarbij de politie kwam controleren. De namen van alle aanwezigen werden opgeschreven. Het ging om een uitwisseling, het was geen betoging, er was geen geweld. We zijn daarna gearresteerd en hebben in de cel gezeten. We hebben drie jonge dochters en waren vooral bang en bezorgd om ons gezin.”
Het echtpaar werd vrijgelaten, maar hierna kwam de politie regelmatig controleren bij het project: “De meisjes werden bang en bleven weg. Wij wilden echter niet stoppen, want we betaalden het schoolgeld voor de meisjes en we wilden dat ze hun lessen bleven volgen. De zeep hebben we op een andere manier gedistribueerd, zodat dat deel van het werk kon doorgaan.”
Hoop
Nu is een arrestatiebevel uitgevaardigd wegens ondermijning van de staatsveiligheid. “De politie zoekt ons. Toen waren we gedwongen het land te ontvluchten, ook vanwege onze jonge dochters. We denken vooral aan alle jonge vrouwen wiens leven we geraakt hebben. We willen dat ze hun volledig potentieel kunnen leven en we willen ze niet in de steek laten. We proberen daarom het werk vanuit Nederland te laten doorgaan. We houden hoop. Dit is een kwestie van tijd. Ooit kunnen we terug naar huis.”
